عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی در تولید محصولات عمده زراعی بخش مرکزی شهرستان ممسنی

چکیده: امروزه افزایش بهره وری یکی از موثرترین روشهای دستیابی به رشد اقتصادی است. هدف از این تحقیق ارزیابی عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی در تولید محصولات عمده زراعی بخش مرکزی شهرستان ممسنی از توابع استان فارس است. داده های این تحقیق از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری با 358 زراع سرپرست خانوار از 24 روستای بخش مرکزی شهرستان ممسنی در سال زراعی 86-1385 که از طریق نمونه گیری طبقه ای متناسب و تصادفی انتخاب شدند، جمع آوری شد. از جمله عواملی که می توانند بر بهره وری نیروی انسانی تاثیرگذار بوده و در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است عبارت اند از سن، تجربه، جنس و سطح تحصیلات کشاورز، اندازه مزرعه، شرکت در برنامه های آموزشی – ترویجی، تعداد بازدیدهای سالانه مروجین از مزارع کشاورز و تسهیلات بانکی. تحلیل با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره کاب داگلاس انجام شد. نتایج نشان داد که متغیرهایی مانند سطح تحصیلات سرپرست در حد خواندن و نوشتن و پنجم ابتدایی، اندازه مزرعه، درجه مکانیزاسیون، عضویت در شرکت تعاونی، شرکت در برنامه های آموزشی – ترویجی ، بازدید مروجین از مزارع کشاورز و سکونت کشاورز در روستای با سطح توسعه یافتگی بالا بر بهره وری نیروی انسانی اثر مثبت و از نظر آماری معنی داری داشته و متغیرهای مانند سطح تحصیلات سرپرست در حد دیپلم و بالاتر، تجربه سرپرست، نسبت مبلغ وام دریافتی به هزینه های جاری در سال بر بهره وری نیروی انسانی اثر منفی و از نظر آماری معنی داری داشتند. بر اساس این یافته ها، پیشنهاد می شود داشتن مزارع بزرگتر، افزایش سطح مکانیزاسیون، افرایش برنامه های آموزشی – ترویجی و بازدید مروجین از مزارع توسط مسوولین بخش کشاورزی شهرستان ممسنی تشویق و تسهیل گردد.